An Lạc Trong Hiện Tại Và Tương Lai

   Một thời, Thế Tôn đang cư ngụ trong vùng của người Koliya, nơi có một phố chợ của người Koliya tên là Kakkarapatta. Rồi gia chủ Koliya tên là Dìghajànu đi đến Thế Tôn, đảnh lễ Ngài và ngồi xuống một bên; sau khi ngồi xuống một bên, ông bạch Thế Tôn:

   - Bạch Thế Tôn, chúng con là những người vui thích hưởng thụ các dục lạc giác quan, ở nhà chúng con nằm trong giường vui đùa với nhiều trẻ con, thưởng thức mùi trầm hương, đeo vòng hoa, thoa dầu thơm, thích trang sức vàng bạc. Cầu xin Thế Tôn dạy cho chúng con pháp nào có thể dẫn dắt chúng con được an vui hạnh phúc ngay trong đời hiện tại cũng như trong đời tương lai.

   - Này Vyagghapajjà, có bốn pháp đưa đến an vui hạnh phúc ngay trong đời này. Thế nào là bốn?

1. Thành tựu nỗ lực bền bỉ.
2. Thành tựu sự bảo vệ.
3. Tình bạn tốt đẹp.
4. Và cuộc sống cân bằng.

   - Và thế nào là thành tựu nỗ lực bền bỉ? Này Vyagghapajjà, dù bằng bất cứ phương tiện sinh sống nào như làm nghề nông, buôn bán, chăn nuôi gia súc, săn bắn hay công chức, hay một vài nghề thủ công khác, người gia chủ luôn khéo léo và cần mẫn; người ấy nghiên cúu phương tiện thích hợp, và có khả năng hành động và sắp xếp mọi việc một cách đúng đắn. Như vậy gọi là thành tựu nỗ lực bền bỉ.

   - Và thế nào là thành tựu sự bảo vệ? Ở đây, này Vyagghapajjà, người gia chủ thiết lập sự bảo vệ và canh giữ tài sản thâu hoạch được bằng nỗ lực tích cực, tích lũy được bằng sức mạnh của đôi bàn tay, kiếm được bằng mồ hôi nước mắt, tài sản chính đáng đạt được bằng các phương tiện chính đáng, người ấy nghĩ rằng: "Làm thế nào để ta ngăn cản nhà vua hay bọn cướp đoạt mất, và những kẻ thừa kế đáng ghét đoạt mất tài sản này?" Như vậy gọi là thành tự sự bảo vệ.

   - Và thế nào là tình bạn tốt đẹp? Ở đây, này Vyagghapajjà, trong bất cứ thôn làng hay thị trấn nào mà gia chủ cư ngụ, ông ấy kết bạn với các gia chủ khác hay con cái của họ, dù trẻ hay già, những người có đạo đức chân chính, có đức tin đúng đắn, có giới hạnh, biết bố thí và có trí tuệ; người gia chủ nói chuyện và tham gia những cuộc thảo luận với họ. Người ấy bắt chước làm theo những gì họ đã thành tựu về đức tin, về giới hạnh, về bố thí, và về trí tuệ. Như vậy gọi là tình bạn tốt đẹp.

   - Và thế nào là một cuộc sống cân bằng? Ở đây, này Vyagghapajjà, người gia chủ biết rõ lợi tức và chi tiêu của mình và có một cuộc sống cân bằng không hoang phí cũng không keo kiệt, do đó lợi tức của ông ta vượt quá chi tiêu chứ không phải ngược lại. Cũng giống như một người thợ kim hoàn hay thợ học việc của ông ta, cầm cái cân và biết: "Dĩa cân đã nặng xuống bao nhiêu, dĩa cân đã nhấc lên bao nhiêu", như vậy là người gia chủ đã có một cuộc sống cân bằng.

Tài sản được tích lũy như vậy có bốn nguồn để tiêu tan:

1. Cung phụng cho phụ nữ.
2. Uống rượu.
3. Đánh bạc.
4. Và kết bạn với kẻ xấu.

Cũng giống như trường hợp một cái thùng nước lớn có bốn lỗ chảy ra và bốn lỗ chảy vào, nếu người ta đóng bốn lỗ chảy vào và mở bốn lỗ chảy ra, và không có đủ số lượng nước mưa đỗ vào, thì điều mong đợi sẽ sảy ra là lượng nước mưa trong thùng sẽ giảm chứ không tăng. Như vậy là bốn nguồn này làm tiêu tan tài sản.

   Cũng vậy, có bốn nguồn để gia tăng tài sản đã tích lũy được:

1. Không cung phụng cho phụ nữ.
2. Không uống rượu.
3. không đánh bạc.
4. Và không kết bạn với kẻ xấu.

Cũng giống như trường hợp một cái thùng nước có bốn lỗ chảy ra và bốn lỗ chảy vào, nếu người ta mở bốn lỗ chảy vào và đóng bốn lỗ chảy ra, và có đủ số lượng nước mưa dỗ vào, thì điều mong đợi sẽ sảy ra là lượng nước mưa trong thùng sẽ tăng chứ không giảm. Như vậy là bốn nguồn này làm gia tăng tài sản.

   Này Vyagghapajjà, đó là bốn pháp đưa người gia chủ đến an vui, hạnh phúc ngay trong đời sống hiện tại.

   Bốn pháp khác đưa người gia chủ đến an vui, hạnh phúc cho đời sống tương lai. Thế nào là bốn? 

1. Thành tựu tín tâm.
2. Thành tựu giới đức.
3. Thành tựu bố thí.
4. Thành tựu trí tuệ.

   - Và thế nào là người gia chủ thành tựu tín tâm? Ở đây, này Vyagghapajjà, người gia chủ có tín tâm, người ấy đặt niềm tin vào sự giác ngộ của Như Lai: "Như vậy, Thế Tôn là bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn." Bằng cách này, người gia chủ thành tựu tín tâm.

   - Và thế nào là người gia chủ thành tựu giới đức? Ở đây, này Vyagghapajjà, người gia chủ từ bỏ sát sanh, từ bỏ trộm cắp, từ bỏ tà dâm, từ bỏ nói láo, từ bỏ uống rượu men, rượu nấu và chất gây nghiện; đó là gốc rễ của mọi sự phóng dật. Bằng cách này, người gia chủ thành tựu giới đức.

   - Và thế nào người gia chủ thành tựu bố thí? Ở đây, này Vyagghapajjà, người gia chủ sống trong gia đình với tâm không bị cấu uế keo kiệt chi phối, bố thí hào phóng với bàn tay mở rộng, vui vẻ từ bỏ của cải, là người hết lòng làm việc thiện, vui thích khi ban tặng và chia sẻ. Bằng cách này, người gia chủ thành tựu bố thí.

   - Và thế nào người gia chủ thành tựu trí tuệ? Ở đây, này Vyagghapajjà, người gia chủ có được trí tuệ để nhìn sâu vào sự sinh diệt của các pháp, trí tuệ cao thượng và thâm sâu dẫn đến sự đoạn trừ khổ đau hoàn toàn. Bằng cách này, người gia chủ thành tựu trí tuệ.

​   Này Vyagghapajjà, đó là bốn pháp đưa người gia chủ đến an vui hạnh phúc trong đời sống tương lai.

(Tăng Chi BK I, Ch. VII. Phẩm Nghiệp Công Đức (I) (61) Bổn Nghiệp Công Đức, tr 676-684)