Những Đổi Thay Của Cuộc Sống

NHỮNG ĐỔI THAY CỦA CUỘC SỐNG

   Này các Tỷ-kheo, có tám pháp thế gian giữ cho thế giới này tiếp tục luân chuyển và thế giới tiếp tục xoay quanh tám pháp này. Thế nào là tám? Thắng lợi và thất bại, danh thơm và tiếng xấu, khen ngợi và chê bai, khoái lạc và khổ đau.

   Này các Tỷ-kheo, kẻ vô văn phàm phu cũng như bậc đa văn Thánh đệ tử điều có tiếp xúc với tám pháp hữu vi này. Thế nào là điểm đặc thù, sự sai biệt, sự khác nhau giữa bậc đa văn Thánh đệ tử và kẻ vô văn phàm phu?

- Bạch Thế Tôn, sự hiểu biết của chúng con về những pháp này bắt nguồn từ Thế Tôn, chúng con nương tựa vào Thế Tôn để được Ngài hướng dẫn. Bạch Thế Tôn, lành thay nếu Thế Tôn có thể làm sáng tỏ ý nghĩa của lời nói ấy! Sau khi nghe Thế Tôn chỉ dạy, các Tỷ-kheo sẽ ghi nhớ trong tâm.

- Này các Tỷ-kheo, vậy hãy lắng nghe thật kỹ, Ta sẽ nói.

   Các Tỷ-kheo trả lời: "Thưa vâng, bạch Thế Tôn!" Rồi Thế Tôn nói như sau: - Này các Tỷ-kheo, khi kẻ vô văn phàm phu được thắng lợi người ấy không suy nghĩ như sau: "Sự thắng lợi đã đến với ta là vô thường, bị ràng buộc với khổ não, sẽ phải chịu thay đổi." Người ấy không như thật hiểu biết về pháp này. Và khi người ấy gặp phải thất bại, được danh thơm hay tiếng xấu, được khen ngợi hay bị chê bai người ấy không suy nghĩ như thế này: "Tất cả các pháp này điều vô thường, bị ràng buộc với khổ não, phải chịu thay đổi." Người ấy không như thật hiểu biết về pháp này. Đối với hạng người như vậy, thắng lợi hay thất bại, danh thơm hay tiếng xấu, khen ngợi hay chê bai, khoái lạc hay đau khổ xâm nhập tâm của người ấy. Khi được thắng lợi người ấy vui mừng, khi gặp phải thất bại người ấy buồn khổ. Khi được danh thơm người ấy sung sướng, và khi bị tiếng xấu người ấy khổ sở. Khi được khen ngợi, người ấy khoái trá, và khi bị chê bai người ấy phiền muộn. Khi được khoái lạc người ấy thích thú, và khi bị khổ đau người ấy ưu sầu. Như vậy, người ấy bị ràng buộc với yêu và ghét, người ấy không thoát khỏi sinh, già, bệnh và chết; không thoát khỏi ưu sầu, than vãn, đau đớn, buồn khổ và tuyệt vọng. Ta nói rằng người ấy sẽ không thoát khỏi khổ đau.

   Này các Tỷ-kheo, nhưng khi một bậc đa văn Thánh đệ tử được thắng lợi, người ấy suy nghĩ về việc này như sau: "Thắng lợi này đến với ta là vô thường, bị ràng buộc với khổ não và phải chịu sự thay đổi." Và vị ấy cũng suy nghĩ như vậy khi gặp phải thất bại v.v.. Vị ấy hiểu đúng như thật các pháp ấy, và các pháp ấy không xâm nhập tâm của vị này. Vì vậy, khi được thắng lợi, vị ấy không vui mừng và khi gặp phải thất bại, vị ấy không buồn khổ; không sung sướng khi được danh thơm, không khổ sở khi bị tiếng xấu; không khoái trá khi được khen ngợi, không phiền muộn khi bị chê bai; không thích thú khi được khoái lạc, không ưu sầu khi bị khổ đau. Như vậy, vị ấy đã từ bỏ yêu và ghét, vị ấy sẽ thoát khỏi sinh, già, bệnh và chết; thoát khỏi ưu sầu, than vãn, đau đớn, buồn khổ và tuyệt vọng. Ta sẽ nói rằng người ấy sẽ giải thoát khỏi khổ đau.

   Này các Tỷ-kheo, đây là điểm đặc thù, sự sai biệt, sự khác nhau giữa bậc đa văn Thánh đệ tử và kẻ vô văn phàm phu.

(Tăng Chi BK III, tr 498-501: VI.6 Tùy Chuyển Thế Giới)

Các tin khác